Is omega het einde? Over essentiële vetzuren, eczeem en voedselallergieën

Meervoudig onverzadigde vetzuren zijn op vele vlakken heilzaam voor de mens. Maar ons lichaam heeft er bijna altijd te weinig van. Dat is natuurlijk graan op de molen van voedselfabrikanten, die ze verheffen tot kleine wonderdoeners. Inname van essentiële vetzuren wordt ook regelmatig aangeraden bij eczeem. Aangezien deze vetzuren mogelijk ontstekingsremmend zouden werken en de atopische huid van nature een tekort aan vetten heeft, lijkt de link snel gelegd. Nochtans is het effect op eczeem nog steeds onvoldoende wetenschappelijk bewezen. Bovendien is het een risico voor mensen met een vis- of notenallergie.

Omega-watte?

Er zijn twee scheikundige families van meervoudig onverzadigde of poly-onverzadigde vetzuren: de
omega-3-vetzuren, de omega-6-vetzuren. Vooral de eerste groep hebben we te weinig.

 

w-3-vetzuren
w-6-vetzuren
Soorten
a-linoleenzuur*
eicosapentaeenzuur (EPA)**
docosahexaeenzuur (DHA)**
linolzuur*
g-linoleenzuur**
arachidonzuur**
Aanbevolen percentage van de totale energiebehoefte (> 6 jaar)
1,3-2%
4-8%
Bron
* uit lijnzaadolie, koolzaadolie, raapzaadolie, groene groenten, noten
* uit zonnebloemolie, maisolie, saffloerolie, druivenpitolie
* sojaolie, tarwekiemolie, walnoten
** voornamelijk uit vette vis, in veel mindere mate uit mager vlees
** in kleine hoeveelheden uit eidooier, orgaanvlees en sommige visolien, borageolie, teunisbloemolie

* = essentieel vetzuur
** = semi-essentieel vetzuur

Ons lichaam produceert de essentiele vetzuren niet zelf. Die moeten we dus verkrijgen uit een
gezonde, evenwichtige voeding. In het beste geval wordt 10% van de opgenomen hoeveelheid
essentiele vetzuren omgezet naar semi-essentiele vetzuren uit dezelfde familie. Dat wil dus zeggen
dat we ook hiervan niet voldoende zelf kunnen aanmaken.

Effectiviteit bij eczeemklachten

Rond de effecten van visolie op matig tot ernstig constitutioneel eczeem werd een grootschalig
onderzoek opgezet in 1994. Een controlegroep kreeg maisoliecapsules toegediend, die nochtans wel
veel linolzuur bevatten. Beide groepen toonden evenveel verbetering.

Er zijn kleine wetenschappelijke studies geweest die de heilzame werking van omega-3-vetzuren op
eczeem wel leken te bevestigen. De meest recente gekende dateert van 2003. Respectievelijk ging
het om orale toediening, injecties in de bloedbaan of verrijkte zalven. Het probleem is dat deze studies
allemaal te klein van opzet waren om een werkelijk bewijs te leveren. Bovendien geven ze geen
enkele richtlijn over de hoeveelheid vetzuren die nodig is om een verschil te maken.

Zowel een kleine studie als twee grotere onderzoeken hebben aangetoond dat omega-6-vetzuren

weinig tot geen effect hebben op eczeem.

Baat het niet, het schaadt niet?

Hoewel de effecten van poly-onverzadigde vetzuren op eczeem dus niet bewezen zijn, dragen ze
bij tot ons algemeen welbehagen. Dat op zijn beurt kan de huidklachten in principe alleen maar
verminderen. Toch zijn er een paar kleine aandachtspunten:

  • Let er op dat de toevoeging van omega-3-vetzuren aan voeding een risico vormt voor mensenmet een vis- en/of notenallergie. Dit blijkt niet altijd even duidelijk uit de verpakking.
  • Het wordt aangeraden om deze vetzuren via voeding in te nemen. Wie overweegt om voedingssupplementen in te nemen, raadpleegt best eerst een arts of apotheker. Deze
    supplementen brengen immers risico’s met zich mee.

Een alternatief voor vis

Is er voor mensen met een visallergie dan geen goed alternatief voor de zogenaamde visvetzuren
die iedereen als onmisbaar lijkt te bestempelen? Het plantaardige I-linoleenzuur mag alleszins niet
zomaar worden beschouwd als een vervanger voor EPA en DHA, aangezien het lichaam dit maar in
heel beperkte mate zelf omzet.

Wel bestaan er voor vegetariers omega-3-voedingssupplementen op basis van microalgen, die de
primaire bron van deze vetzuren vormen en dus eveneens een hoge concentratie bevatten. Een
bijkomend voordeel is dat dit ecologisch meer verantwoord is. Maar in hoeverre dit volledig risicoloos
is bij visallergie, kan u best op voorhand even navragen bij een allergoloog.

Meer weten